11 - ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ: ΑΥΤΟΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ

Αν το ίδιο εθνικό κράτος έχει γίνει ήδη ένα πολύ στενό πλαίσιο για τις παραγωγικές δυνάμεις, έτσι αφορά αυτό πιο πολύ τις μεμονωμένες επιχειρήσεις που δεν ήταν πραγματικά ποτέ αυτόνομες απέναντι στους γενικούς νόμους του καπιταλισμού. Στον παρακμιακό καπιταλισμό, η ανεξαρτησία των επιχειρήσεων οξύνεται από αυτούς τους νόμους και από το κράτος. Γι’αυτό η «αυτοδιοίκηση των εργατών» (η διοίκηση από επιχειρήσεις μέσω των εργατών ανάμεσα στην καπιταλιστική κοινωνία) είναι μια μικροαστική ουτοπία του 19ου αιώνα. Τότε, προπαγανδίστηκε από τις τάσεις του Προυντόν. Σήμερα, δεν είναι τίποτε άλλο παρά μια αστική παραπλάνηση [3]. Είναι ένα οικονομικό όπλο του κεφαλαίου που επιδιώκει τον σκοπό να κινητοποιηθούν οι εργάτες για την ανάληψη ευθύνης χρεοκοπημένων επιχειρήσεων και να παρακινηθούν να εκμεταλλεύσουν τον εαυτό τους.

Επί πλέον, η «αυτοδιοίκηση των εργατών» είναι ένα πολιτικό όπλο της αντεπανάστασης, το οποίο χρησιμεύει:

  • στη διάσπαση της εργατικής τάξης, χωρίζοντάς την από εργοστάσιο σε εργοστάσιο, από συνοικία σε συνοικία και απομονώνοντάς την από κλάδο σε κλάδο·
  • στο δέσιμο της εργατικής τάξης στα προβλήματα της καπιταλιστικής οικονομίας, αν και οι εργάτες έχουν τώρα το καθήκον να καταστρέψουν τον καπιταλισμό.
  • στην παρέκκλιση του προλεταριάτου από το βασικό καθήκον που η λύση του πραγματοποιεί πρώτα την απελευθέρωση της ανθρωπότητας: την καταστροφή του πολιτικού μηχανισμού του κεφαλαίου και την ανέγερση της δικής του ταξικής δικτατορίας σε παγκόσμιο επίπεδο.

Αυτό είναι πράγματι το μόνο επίπεδο, στο οποίο το προλεταριάτο μπορεί να αναλάβει την διοίκηση της παραγωγής. Όμως αυτό δε θα συμβεί στο πλαίσιο των καπιταλιστικών νόμων, αλλά μέσω της ίδιας καταστροφής.

Όλα τα πολιτικά ρεύματα, τα οποία υπερασπίζουν την «αυτοδιοίκηση των εργατών» ως εμπλουτισμό του εμπειρικού πλούτου των εργατών ή ως εξέλιξη καινούργιων σχέσεων ανάμεσα στους εργάτες, συμμετέχουν έτσι αντικειμενικά στην υπεράσπιση των καπιταλιστικών συνθηκών παραγωγής.


[3] Αυτή η παραπλάνηση, η οποία έχει φθάσει στο αποκορύφωμά της με την εμπειρία της «αυτοδιοίκησης» και της ήττας των εργατών του LIP 1974-75 στη Γαλλία, έχει χαθεί σήμερα. Αλλά δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι σε μια επανειλημμένη δυνάμωση του αναρχισμού θα ξαναλάβει ώθηση. Στις μάχες στην Ισπανία το 1936 τα αναρχικά και αναρχοσυνδικαλιστικά ρεύματα ήταν οι υπέρμαχοι του μύθου της αυτοδιοίκησης που τότε παριστάθηκαν ως ένα «επαναστατικό» μέτρο.